LinkedIn
|
|
|
|
boekenlijst |
Lezenswaardig
Ik kan me geen leven zonder boeken voorstellen. Ik lees graag over ons vak maar haal ook veel inspiratie uit de wereldliteratuur.
Hieronder een greep uit mijn boekenkast, verdeeld over een aantal aandachtsgebieden.
Adviseren
Communicatieve vaardigheden
Leiderschap
Organisatie ontwikkeling - leren in organisaties
Persoonlijke ontwikkeling
Literatuur
Poezie
De lijst begint vanzelfsprekend met
Parrèsia
'Het moderne ideaal van de integere persoonlijkheid, die -desnoods tegen de verdrukking in- de waarheid zegt, heeft zijn wortels in het klassieke begrip parrèsia, het vrijmoedig spreken. In deze beschouwing onderzoekt Michel Foucault aan de hand van klassieke teksten, waaronder de tragedies van Euripides, de betekenis en ontwikkeling van parrèsia in de Griekse en Romeinse Oudheid. Hij laat zien hoe de politieke rol van de parrèsiastès, degene die zichzelf op het spel zet door waarheid te spreken, steeds meer een moreel-ethische werd.' [flap]
Michel Foucault, Parrèsia.
Uitgeverij Parrèsia, 2004. ISBN 90-6617-3149
ADVISEREN
Onveranderbaarheid van organisaties
In ons vak zijn we vooral bezig met veranderen van organisaties. Leike en Jaap introduceren mooie begrippen als taaiheid en robuustheid om te illustreren waarom dat zo lastig is en soms zelfs gevaarlijk. Met intermezzo’s van vooraanstaande wetenschappers uit totaal andere vakgebieden illustreren zij hun betoog, om meer ruimte maken voor dat wat dierbaar is in organisaties. Meer weten over en meer waarderen van het onveranderbare karakter van organisaties ondersteunt paradoxaal genoeg veranderingsprocessen.
Leike van Oss, Jaap van ‘t Hek, Onveranderbaarheid van organisaties
Lenthe publishers, 2008. ISBN 978-907-5458-47-3
Feilloos adviseren, een praktische gids voor adviesvaardigheden
Een van de klassiekers over de rol en positie van de adviseur. De basisideeën sluiten erg goed aan bij die van onze training Focus op Invloed van Learning Consortium, en de checklists, tips en aanbevelingen zijn ontzettend handig.
Peter Block, Feilloos adviseren, een praktische gids voor adviesvaardigheden.
Academic Service, 1996. ISBN 90-5261-205-6 en 90-5261-338-9 (hardcover)
(oorspr. titel: Flawless Consulting: A guide to getting your expertise used)
Consultant's Journey: A Professional and Personal Odyssey
Jaren geleden was Roger Harrison, een vooraanstaand internationaal adviseur, mede-ontwikkelaar van het eerste invloedrijke trainingsprogramma voor interpersoonlijke vaardigheden, een voorloper van onze trainingen Focus op Invloed. In zijn professionele carriere doorliep hij veel fases, die elk een verandering in zijn persoonlijke ontwikkeling weerspiegelen. In Consultant's Journey reflecteert Harrison op elk van deze fases met warmte, inzicht en opmerkelijke bescheidenheid.
Roger Harrison, Consultant's Journey: A Professional and Personal Odyssey
McGraw-Hill Book Company, 1995. ISBN 0-07-709089-6
King Lear voor adviseurs en managers: Het adviesproces als drama
Het lijkt een bescheiden boekje, maar het staat vol inzicht en uitdaging voor de ervaren adviseur. Niet eerder is het adviesproces tegenover de tekst van King Lear geplaatst, en dat blijkt verrassend leerzaam. Hoewel King Lear ongeveer even beroemd is als Macbeth en Hamlet, is het niet een van Shakespeare's bekendste tragedies.
De Haan verweeft het verhaal op een deskundige manier met de overwegingen die in het adviestraject een rol spelen; je hoeft geen Shakespearekenner te zijn of het verhaal van King Lear te kennen om de vergelijking te kunnen volgen.
Erik de Haan, King Lear voor adviseurs en managers: Het adviesproces als drama.
Scriptum Management, 1997. ISBN 90-5594-093-3
Werkconferenties
'Werkboek Werkconferenties behandelt 'concepten en recepten' om de kracht van dit instrument zo goed mogelijk te benutten en manieren om conferenties een specifiek, op verandering gericht, karakter te geven. Het geeft een overzicht van een aantal conferentietypen die afhankelijk zijn van de aard van het veranderingsproces. In het boek beschrijven de auteurs ook hoe een werkconferentie ontworpen kan worden.' [flap]
A.P. van den Berge, A.J. de Boer, J.W. Klootwijk, Werkconferenties - concepten en recepten voor werkconferenties als veranderingsinstrument
De Tijdstroom, 1997. ISBN 90-352-1812-4
Proces advisering
Dit boek bevestigt opnieuw het concept van procesconsultatie als een werkzaam model voor het omgaan met menselijke systemen. Onderwerpen die behandeld worden zijn: cultureel bepaalde interactiepatronen, initieren van verandering, managen van verandering, interventiestrategie, tactiek en stijl, en andere actuele onderwerpen in procesconsultatie.
Edgar H. Schein, Proces advisering.
Uitgeverij Nieuwezijds, 1987. ISBN 90-5712-071-2
(oorspr. titel: Process consultation)
Humble Enquiry, the gentle art of asking instead of telling
Een pleidooi voor het bescheiden verzoek in plaats van het voortdurend beweren en anderen op de hoogte stellen hoe jij de wereld ziet. Een stukje in het NRC van zaterdag 29 maart 2014 triggerde mij om het boek direct te bestellen, ik ben nog maar net begonnen maar ben nu al geraakt door de voorbeelden die Schein geeft. Het sluit goed aan op het principe van dialoog en het voeren van een onderzoekend gesprek, iets waar ik in mijn werk al lang mee bezig ben.
Edgar Schein
Berrett-Koehler, 2013. ISBN 1609949811
De vijfde discipline
Peter Senge biedt een systeem van denken en handelen aan dat als je het goed volgt de basis kan vormen voor het terugdringen van de belemmeringen in het leren van een organisatie. De vijf elementen (systeemdenken, persoonlijke beheersing, mentale modellen, gemeenschappelijke visie en teamleren) worden goed uitgelegd.
Peter M. Senge, De vijfde discipline (The Fifth Discipline, the Art & Practice of the Learning Organisation)
Scriptum, 2000. ISBN 90-715-4254-8
The Fifth Discipline Fieldbook, Strategies and Tools for Building a Learning Organisation
Het Fieldbook is een handige gids, die laat zien hoe je een organisatie kunt creëren waar geleerd wordt, waar herinnering tot leven wordt gebracht, waar samenwerken de levensader is van elke inspanning, en waar lastige vragen zonder angst kunnen worden gesteld.
Peter M. Senge et al., the Fifth Discipline Fieldbook
Nicholas Brealy Publishing, 1994. ISBN 1-85788-060-9
COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN
Ina Ahuis, Betekenisvolle werkrelaties
Management Impact, 2019. EAN: 9789462763401
|
|
Een fijn handboek dat helpt om beter te begrijpen waarom het vaak fout gaat in gesprekken, ondanks onze goede intenties.
De kwaliteit van de relatie met de ander bepaalt in grote mate ons werkplezier en onze effectiviteit, en is dus de moeite waard om aan te werken.
|
Publieke bezinning
Publieke bezinning van Erik Boers, Dorien Brunt, Sjaak Evers en Saskia van der Werff. Erik is een gewaardeerde collega, altijd bezig het goede gesprek vorm te geven. Publieke bezinning is een initiatief om met de echte betrokkenen onderzoekende gesprekken over complexe maatschappelijke vraagstukken te voeren. Het boek bestaat uit een aantal spannende verslagen van socratische dialogen over lastige kwesties als de Q-koorts en de megastallen. Die ervaringen zijn aanzet om een aantal fundamentele vragen verder te onderzoeken, bv wat is publieke ruimte eigenlijk en hoe besloten moet het gezelschap zijn om zo’n gesprek te voeren? Dat is het 2e deel van het boek: bespiegelingen. In deel 3: prakijkwijzers worden een aantal gesprekmethodieken uitgewerkt.
Erik Boers, Publieke bezinning
De Vrije Uitgevers, 2016. ISBN 978-9491693670
Discussing the Undiscussable
Uit het voorwoord dat is geschreven door Chris Argyris:
[ . . . ] 'A key criterion for effective cultural change is to change behavior. But if the changes are to persist, we must identify the most fundamental causes of the behavior. They are (1) the theories-in-use human beings hold about effective learning, (2) the defensive reasoning mind-sets that they use to design and execute their actions, (3) the organizational defensive routines that reward anti-learning, self-sealing processes, (4) the ways in which we are all causally responsible for creating these counterproductive features, and (5) our skilled unawareness and skilled incompetence, which prevent us from producing the changes that we can identify but cannot produce in sustainable ways.
William Noonan’s book provides one of the most complete and detailed answers as to how to achieve change. He engages the puzzles head-on. He provides rich, warm, and thoughtful insights into his trials and tribulations while learning to become more effective. He connects this personal learning to recommendations as to how to design and implement changes in organizational defensive routines - changes that are both effective and sustainable. I recommend Discussing the Undiscussable as a first-rate example of how effective individual and organizational change can happen.'
Wij vonden dit boek zo interessant dat we Bill hebben uitgenodigd om in Nederland en Belgie enkele workshops te geven.
William R. Noonan, Discussing the Undiscussable
Jossey-Bass, 2007. ISBN 987-0-7879-8632-2
Gesprekskunst voor professionals
Een goed gesprek voeren is niet makkelijk, zeker als het over een lastige kwestie gaat. Met de beste intenties gaan we het gesprek in en dan gaat het fout. We verwijten de ander niet flexibel te zijn, wat ons zo logisch lijkt wordt niet geaccepteerd, we worden meegesleept door negatieve emoties. Dit handzame boekje, gebaseerd op de theorie van Argyris, geeft inzicht in deze processen en biedt praktisch handreikingen om gesprekken anders en meer productief te voeren.
Adrie van den Berge, Gesprekskunst voor professionals
Academic services, 2005. ISBN 90-526-151-44
Geweldloze communicatie
Een geweldig boek dat het belang onderstreept van het onderkennen en tonen van gevoelens, empathisch luisteren en directe en eerlijke communicatie van onze wensen en behoeften. Daarmee sluit het perfect aan bij de aanpak die ten grondslag ligt aan onze trainingen Focus op Invloed.
Rosenberg, Geweldloze Communicatie
Lemniscaat, 1999. ISBN 90-5637-121-5
(oorspr. titel: Nonviolent Communication: A Language of Compassion)
De Tao van het coachen
Een kort en leesbaar boekje (goed te doen in twee tot drie uur), dat desondanks uitgebreid de basisvaardigheden op het gebied van coachen behandelt die moderne managers moeten beheersen.
Landsberg, De Tao van het Coachen
Academic Service, 1998. ISBN 90-5261-255-2
(oorspr. titel: The Tao of Coaching)
Onderhandelen met Lastige Mensen
Dit boek geven we soms aan deelnemers van onze workshop 'Onderhandelen', omdat het basisidee goed aansluit bij het invloedmodel van Focus op Invloed. Vlot leesbaar, verhelderend en practisch.
Ury, Onderhandelen met Lastige Mensen
Contact, 1993. ISBN 90-254-0159-7
(oorspr. titel: Getting Past No: Negotiating your way from confrontation to cooperation)
Moeilijke gesprekken
'Dit boek leert de gebruiker stapsgewijs hoe je moeilijke gesprekken tot een goed einde kunt brengen. De vele aansprekende voorbeelden zijn afkomstig uit alle mogelijke terreinen van het dagelijks leven. Het boek is dan ook geschikt voor het gebruik in vrijwel alle denkbare situaties.' [flap]
Douglas Stone, Bruce Patten en Sheila Heen, Moeilijke gesprekken
Het Spectrum, 1999. ISBN 90-274-6518-5
(oorspr. titel: Difficult conversations, how to Discuss What Matters Most)
LEIDERSCHAP
Dienen en Deugen (kracht & kwetsbaarheid van topbestuurders)
Weijers is in 2011 gepomoveerd op een onderzoek naar deugdzaamheid en bekwaamheid van topbestuurders. Zijn bevindingen heeft hij beschreven in een zeer leesbaar boek. Wat heeft een bestuurder nodig om in alle complexiteit juist te handelen? Eigenschappen als geloofwaardigheid, integriteit en moreel gezag zet hij als belangrijke kwaliteiten naast het vermogen om te sturen en te inspireren. Hij beschrijft 10 ontmoetingen met bestuurders waar deze thema’s onderwerp van gesprek zijn. Het proefschrift biedt een mooie inkijk in een fascinerende wereld.
Rene Weijers, Dienen en Deugen (kracht & kwetsbaarheid van topbestuurders)
Uitgeverij Mediawerf, 2012. ISBN 9-789490-463182
De zeven eigenschappen van effectief leiderschap
Leiderschap heeft niets te maken met 'positie' maar is gebaseerd op de innerlijke kracht van een individu. De leider van de toekomst heeft oog voor onderwerpen als rechtvaardigheid, integriteit, menselijke waardigheid, dienstverlening en kwaliteit.
Covey, De zeven eigenschappen van effectief leiderschap
Business Contact, 1993. ISBN 90-254-1489-3
(oorspr. titel: The seven habits of highly effective people)
Imaginazation: new mind sets for seeing, organizing, and managing
'Imaginazation' is een manier van denken en organiseren. Het is een essentiele managementvaarigheid die je helpt om je eigen creatieve mogelijkheden te begrijpen en te ontwikkelen, die je vernieuwende oplossingen voor moeilijke problemen laat vinden. Het is een antwoord op de roep om meer creatieve vormen van organiseren en managen en laat zien hoe we nieuwe rollen kunnen vinden in een veranderende wereld vol onzekerheden.
Gareth Morgan, Imaginazation: new mind sets for seeing, organizing, and managing
Sage Publicatins, 1997. ISBN 0-7619-1269-X
Action learning: a practical guide
Als je de voordelen van deelname aan een ActionLearing-programma wilt begrijpen, of een programma wilt opzetten maar er eerst meer van wilt weten, dan is deze populaire gids een goed beginpunt.
Krystyna Weinstein, Action learning: a practical guide
Gower, 1998. ISBN 0-566-08097-4
Liefde voor leren
Dit zeer leesbare proefschrift van Manon Ruijters geeft een aantal verassende inzichten over het belang van het ontwikkelen van een taal over leren die meer ingaat op de verschillen tussen hoe mensen leren.
Manon Ruijters, Liefde voor leren
Kluwer, 2007. ISBN 90-13-04068-3
ORGANISATIE ONTWIKKELING - LEREN IN ORGANISATIES
Ondertussen in de organistie
Dit is het tweede boek van Leike van Oss en Jaap van 't Hek. Na het thema 'Onveranderbaarheid van organisaties' proberen ze nu het begrip 'ondertussen' verder te ontrafelen. Dat is best lastig, de tekstregel van John Lennon: "life is what happens to you while you're busy making other plans" waar het boek mee begint illustreert dat al. Hoe kun je grip krijgen op iets dat zich per defintie enigszins aan je blikveld onttrekt? Zodra je het focus daar op zet, verdwijnen andere zaken naar de buitenranden van je waarneming en is er weer een nieuw 'ondertussen'. Desondanks lukt het deze schrijvers om een helder en lekker leesbaar verhaal te maken waarin ze het 'ondertussen' op allerlei manieren verder verkennen. We krijgen in een aantal hoofdstukken te lezen wat het is, hoe het zich voordoet in organisaties, dat er verschillen zijn tussen het individuele en sociale ondertussen en dat er zelfs een filosofie van het ondertussen is. Het leuke van het boek is dat, net als in ONveranderbaarheid, er bijdragen zijn van co-auteurs. Vakgenoten delen via korte intermezzo's hun ervaringen met het ondertussen en geven net weer een ander perspectief.
Het boek ziet er ook mooi uit, mede door de foto's die allemaal op eenzelfde moment door verschillende mensen zijn gemaakt.
Ik vind het een relevant boek voor ons vak, het nodigt uit tot reflectie en tot het stellen van vragen en tot het ontwikkelen van je waarneming voor bijzaken.
Leike van Oss, Jaap van 't Hek, Ondertussen in de organisatie
Mediawerf Uitgevers, 2012. ISBN 978-94-90463-12-0
ONomkeerbaar
Het 4e ‘ON’ boek van vakgenoten Jaap van ‘t Hek en Leike van Oss.
Leike van Oss, Jaap van 't Hek, ONomkeerbaar
Vakmedianet, 2016. ISBN 978-9462761469
De ontwerpfactor
Marguerithe de Man heeft een mooi vormgegeven en zeer praktisch werkboek gemaakt over ontwerpprocessen.
Als organisatieprofessional ben je vaak ook ontwerper, ook al noem je jezelf mogelijk niet zo. Het boek helpt om zicht krijgen op je eigen stijl en logica en het geeft je veel ideeen en tips om meer en beter te gaan of blijven ontwerpen.
Marguerithe de Man, De Ontwerpfactor
Mediawerf Uitgevers, 2013. ISBN 978-94-904-63298
Doorbreek de cirkel!
'Zie wat je doet terwijl je praat over verandering. De meeste managers hebben tegenwoordig veel kennis over verandermanagement. Toch loopt het in de praktijk nogal eens spaak. Dat komt omdat onze kennis maar zeer beperkt ons handelen stuurt. Zonder dat we het weten hebben wij aannames over onze medewerkers die ons jiust in de problemen brengen. En onbewust vertonen we gedrag waarmee we initiatief en verantwoordelijkheidsgevoel van medewerkers ondermijnen. Om de taaie situaties die hieruit ontstaan te doorbreken, moet je begrijpen hoe je die als manager zelf in stand houdt. Arend Ardon maakt glashelder hoe ze ontstaan en biedt doe-het-zelfinterventies om de verandering weer vlot te trekken. Dankzij zijn observaties van vele directieteams, managementteams en managers met hun medewerkers maakt hij haarfijn zichtbaar wat er echt gebeurt terwijl we praten over verandering.' [flap]
Arend Ardon, Doorbreek de cirkel!
Business Contact, 2011. ISBN 978 90 470 0396 0
Leren veranderen
'Dit boek is weer een nieuwe standaard als het gaat over veranderkennis en -kunde. Het vat de enorme hoeveelheid inzichten in ons vakgebied samen en combineert dat met uitgebreide praktijkervaring van de auteurs in verandertrajecten, onderzoek en opleidingen. Voor kenners van het eerste handboek is relevant dat alle mogelijke vragen en inzichten die toepassing van 'leren veranderen' opriep, nu uitputtend aan bod komen in nieuwe hoofdstukken en herzieningen. ' [flap]
Leon de Caluwe, Hans Vermaak, Leren veranderen
Kluwer, 2006. ISBN 90 13 01654 5
Zo X
Marjolein Risseeuw heeft een toegankelijk en mooi uitgegeven boek gepubliceerd waarin ze leiderschap vanuit het generatieperspectief bekijkt. Ze beschrijft hoe in de huidige organisaties momenteel 4 verschillende generaties met elkaar samenwerken en ook verschillende vormen van leiderschap nodig hebben. Ze onderscheidt de babyboomers van 55 jaar en ouder, die op de arbeidsmarkt kwamen terwijl er banen genoeg waren, nu vaak op goede posities. De generatie X - geboren tussen 1960 en 1975, zij kregen te maken met werkloosheid en crisis en stellen andere eisen aan de balans tussen werk en privé. De generatie Y - nu tussen de 21 en de 35, opgegroeid in welvaart, met internet en zelfstandig keuzes willen maken. En de nieuwe generatie Einstein - netwerkers, die alles tegelijk willen en kunnen en weinig onderscheid maken tussen werk en privé. Deze 4 generaties werken met elkaar samen en kunnen van elkaar leren als op een goede manier leiding wordt gegeven, zij bepleit het belang van verbindend leiderschap.
Marjolein Risseeuw, Zo X
Scriptum, 2011. ISBN 9789055948475
Vrije Ruimte: Filosoferen in Organisaties en Vrije Ruimte Praktijkboek
In het oude Griekenland speelde filosofie een integrale en leidende rol in de raden en beraadslagingen van politici en zakenlieden. De auteurs, onder wie Erik Boers (Nieuwe Trivium/Learning Consortium), hebben de filosofie uit de academische kaders gehaald waar deze tegenwoordig meestal wordt gepositioneerd.
Gebruik makend van hun brede ervaring als adviseur en trainer, waarbij ze de strengheid van de filosofische praktijk in bestuurskamers en managementteams brachten, hebben ze een praktisch verhaal geschreven over de moderne toepassing van de oorspronkelijke 'vrije kunsten': dialectica (de kunst een dialoog te voeren), retorica (de kunst te overtuigen) en grammatica (de kunst van het schrijven, van het vinden van woorden die werken).
De toon van het boek is praktisch en het nodigt/daagt de moderne lezer uit opnieuw en anders te denken over zijn eigen gedrag. Het laatste deel (Werkmateriaal en Praktijkwijzers) bevat toegankelijke en bruikbare oefeningen die zijn ontwikkeld om de kwaliteit van denken en communicatie in een organisatie te verbeteren.
Jos Kessels, Erik Boers & Pieter Mostert, Vrije Ruimte: Filosoferen in Organisaties
Boom, 2002. ISBN 90-5352-827-X
Vrije Ruimte Praktijkboek.
Boom, 2002. ISBN 978-90-8506-5418
Overtuigen op het werk
Dit is het boek van twee van mijn gewaardeerde collega's van Learning Consortium, ik heb de wordingsgeschiedenis van het boek van dichtbij meegemaakt. Toch was ik bij het lezen op meerdere manieren aangenaam verrast. Uitgangspunt is de menselijke behoefte aan het goede gesprek, daarvoor is contact en vertrouwen nodig, maar ook vaardigheid en inzicht. Het boek geeft in 135 pagina’s een aantal eenvoudige maar werkzame modellen over beïnvloeden en communicatie die van belang zijn bij voeren van goede gesprekken.
Het model van invloed gaat uit van drie dimensies: ruimte nemen waar de ‘ik’ centraal staat, ruimte geven gericht op de ander, dus de ‘jij’ dimensie en ruimte delen waar relatie en vertrouwen een ‘wij’ creëren. De rol van emoties en het belang van congruent non-verbaal gedrag worden uitgebreid belicht. Het is een informatief en vooral praktisch werkboek geworden met een grote hoeveelheid oefeningen die je zelf thuis en op het werk kunt doen. En als je nieuwsgierig geworden bent naar je eigen invloedgedrag zit in de bijlage een vragenlijst waarop je jezelf kunt scoren maar die je ook aan anderen kunt uitdelen.
Erik Boers en Nico Swaan, Overtuigen op het werk
Academic Services. ISBN 978 90 5261 849 4
Leren in en door organisaties: het hanteerbaar maken van kennis
Ons eigen gedrag en onze eigen onderliggende vooronderstellingen zijn er de oorzaak van dat we in een gesprek met een ander dingen missen en buitensluiten, dat we moeilijker commitment krijgen en dat we wantrouwen creeren bij het totstandkomen van besluiten.
Dit is heel in het kort wat Argyris in de vele artikelen in dit boek beschrijft. Hij onderzoekt waarom vooral verstandig denkende mensen er zoveel moeite mee hebben om te leren, en hoe gemakkelijk het is om in organisaties defensief gedrag te genereren.
Chris Argyris, Leren in en door organisaties: het hanteerbaar maken van kennis
Scriptum Management, 1996. ISBN 90-5594-008-9
(oorspr. titel: On Organizational Learning)
The collected papers of Roger Harrison
Organisatieontwikkeling als vak en Roger Harrison als adviseur staan al meer dan 30 jaar synoniem voor elkaar. Dit boek is een verzameling ter zake doende artikelen over onder meer onderhandelen, organisatiecultuur, interventiediepte en zelfsturend leren.
Roger Harrison, The collected papers of Roger Harrison
McGraw-Hill, 1995. ISBN 0-07-709090-X
Changing Conversations in Organizations: A Complexity Approach to Change
Shaw plaatst vraagtekens bij de manier waarop denken over organisatieverandering vaak suggereert dat we een nieuwe toekomst voor een organisatie kunnen kiezen of ontwerpen op de manier die ons goeddunkt. Het boek spoort de lezer aan om de tegenstellingen en complexiteit van organisaties te accepteren, en doelgericht een stap op weg naar het onbekende te zetten. Het probeert de ervaring om midden in een veranderingstraject te zitten, om te zetten in iets zinvols. Shaw besteedt veel aandacht aan de elementaire onzekerheid die je overvalt als je midden in lopende gebeurtenissen zit, en onderzoekt welke creatieve mogelijkheden je als deelnemer hebt.
Patricia Shaw, Changing Conversations in Organizations: A Complexity Approach to Change
Routledge, 2002. ISBN 0-415-24914-7
De vrije wil bestaat niet
Een fascinerend boek boordevol voorbeelden en experimenten die laten zien hoe ons brein werkt en vooral hoe we onszelf voor de gek houden door te denken dat wij vaak bewuste en wel overwogen keuzes maken. Ons onbewuste is oneindig veel sneller en 'slimmer', en het is erg te betwijfelen of en wanneer er een bewuste 'ik' aan het roer staat.
Victor Lamme, De vrije wil bestaat niet
Bert Bakker, 2010. ISBN 978-9035-1353-90
Diepgaande Verandering
Dit boek gaat over goede eigenschappen en leiderschap. Het confronteert ons met diepgewortelde innerlijke veranderingen als een bron om organisatieveranderingen te begrijpen. Het behandelt de verschillende fases in het veranderingsproces en het belang van visie, risico nemen en vertrouwen.
Quinn vertelt een praktisch verhaal met veel voorbeelden en case studies. Elk hoofdstuk sluit af met een korte vragenlijst waarmee je je kennis en houding t.o.v. verandering en leiderschap kunt meten.
De kracht van dit boek is dat het heel persoonlijk maar toch praktisch is, gemakkelijk leesbaar, en een goede aanvulling op de meer instrumentele boeken over organisatieverandering.
Quinn, Diepgaande Verandering
Academic Service, 1996. ISBN 90-5261-2285
(oorspr. titel: Deep Change)
Performance Consulting: moving beyond training
De traditionele rol van de trainer verandert steeds meer in de richting van performance consultant. Performance consulting staat vol hulpmiddelen die hun nut hebben bewezen op het gebied van prestatieverbetering. Het boek biedt zowel een conceptueel kader als een praktische handleiding.
Dana Gaines Robinson, Performance Consulting: Moving beyond Training
Berrett Koehler, 1996. ISBN 1-881052-84-2
Sensemaking in organizations
Sensemaking in organizations beschrijft hoe structuur en gedrag in organisaties worden vormgegeven door het proces van 'sensemaking': creeren van een werkelijkheid als het voortdurend resultaat van ontwikkeling door te reflecteren op je eigen positie.
Karl E. Weick, Sensemaking in organizations
Sage Publications, 1995. ISBN 0-8039-7177-X
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
Scholing van de geest
|
|
Deze zomer, onder een boom met uitzicht op het Franse platteland, las ik Scholing van de geest. Zware kost zou je denken, maar het tegendeel is waar: een inspirerend en boeiend boek dat uitnodigt om na te denken.
|
Jos Kessels, Scholing van de geest, wat ik leerde van Socrates
Boom, 2014. ISBN 978 90 8953 258 9
Thinking about Influence
Hoe iemand zelf denkt over invloed bepaalt in belangrijke mate op welke wijze hij zelf invloed op anderen uitoefent. Invloedtrainingen hebben weinig blijvend resultaat, tenzij de deelnemers worden uitgedaagd om hun eigen denken over invloed aan te pakken. Een artikel in Organisations & People van de hand van Adrie van den Berge, Nico Swaan en Erica Koch.
Adrie van den Berge, Nico Swaan en Erica Koch, Thinking about Influence
Organisations & People, May 2006, Vol. 13 No. 2
How The Way We Talk Can Change The Way We Work
De manier waarop we praten (met onszelf, met anderen) is gebaseerd op en wordt gestuurd door ons denken. De auteurs laten overtuigend zien dat pogingen om blijvende veranderingen in onze communicatie met anderen te bereiken in de grond worden geblokkeerd door ons eigen denken.
Hun uitgangsstelling is dat het erg moeilijk is (misschien wel onmogelijk), om belangrijke veranderingen in gedrag te bereiken zonder verandering aan te brengen in de onderliggende aannames waaruit dat gedrag ontstaat.
Voortbouwend op het invloedrijke werk van hun bekende Harvardcollega Argyris bieden de auteurs een practische, stapsgewijze benadering, die onze eigen betekenisverleningsprocessen blootlegt, waarbij tegelijk gewerkt wordt aan het bereiken van echt en blijvend leren en veranderen.
Het boek laat de lezer actief meedoen, is geschreven in een toegankelijke stijl en biedt veel bruikbare voorbeelden.
Robert Kegan and Lisa Laskow Lahey, How The Way We Talk Can Change The Way We Work
Jossey-Bass, 2001. ISBN 0-7879-6378-X
Welke kleur heeft jouw parachute
Wie op zoek is naar een nieuwe baan of carriere heeft veel aan dit praktische doe-het-zelf boek. Ook een handige gids en naslagwerk als je wat meer structuur en systematische benadering kunt gebruiken bij het kijken naar je eigen leven en de ontwikkeling van een carriere.
Bolles, Welke kleur heeft jouw parachute
Uitgeverij Nieuwezijds, 1996. ISBN 90-5712-02-X
(oorspr. titel: What Color is Your Parachute)
Strangers to Ourselves - discovering the adaptive unconscious
Een verrassend en fascinerend boek. Wilson laat zien dat ons bewustzijn maar het topje van de ijsberg is. Bij onze beslissingen, bij wat we belangrijk vinden en hoe we ons voelen speelt het onbewuste een hoofdrol. Het boek staat vol voorbeelden en experimenten die duidelijk maken dat we veel minder bewust sturen dan we vaak willen geloven.
Timothy D. Wilson, Strangers to Ourselves - discovering the adaptive unconscious
Harvard University Press, 2004. ISBN 0-674-01382-4
Black Box denken
Fouten maken staat in onze cultuur niet hoog aangeschreven, we schamen ons, verbergen de fout of zoeken naar een schuldige buiten ons zelf. Zo leer je niet van je fouten en dat is een voorwaarde om verder te komen en te leren, zegt Matthew Syed. Zijn vlot geschreven boek zit vol pakkende voorbeelden, sommige zeer pijnlijk. Zijn eerste voorbeeld over hoe medici met fouten omgaan is zelfs huiveringwekkend. Lichtend voorbeeld is de luchtvaart, een van de weinige bedrijfstakken die methodisch leert van fouten o.a. door de zwarte doos / black box die alles registreert. Onderzoek je eigen black box, omarm je fouten en doe er je voordeel mee, is zijn pleidooi.
Matthew Syed, Black Box denken
Kosmos, 2015. ISBN 978-9021560540
LITERATUUR
|
|
Duivels en heiligen, van Jean Baptiste Andrea
|
Parkeren in Hilversum - Detlev van Heest
Van Heest was een vriend van Voskuil, hij schrijft in dezelfde precieze en droogkomische stijl, ik kan er erg van genieten.
Voor de echte liefhebbers van de dagboeken van J.J. Voskuil. Ik ga beginnen aan deel 4: Uitzicht op geluk. Leuk om het Bureau er weer bij te pakken.
Een adres, van Michal Citroen. Een aangrijpend boek over de geschiedenis van de joodse onderduik.
Jo, van Judith Herzberg
Een ontroerend en prachtig vormgegeven boekje van een geweldige dichteres.
Iedereen slaapt in de vallei, van Ginevra Lamberti.
Jonathan Franzen, Crossroads
|
|
|
Matthias Declercq, De ontdekking van Urk
|
|
De ontdekking van Urk van Matthias Declercq
|
Anna Enquist, Sloop
|
|
Sloop van Anna Enquist
|
Onder verdenking
|
|
De eerste misdaadroman van dramaregisseur Eric Oosthoek. Spannend en goed geschreven, gebaseerd op waargebeurde zaken. Het is gelukkig deel 1 van een serie van 9, dus we hebben nog iets om naar uit te kijken. |
Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa
Arbeiderspers, 2018. ISBN 978-90-295-2622-7
|
|
Mijn absolute favoriet van dit voorjaar. Een dik boek, met prachtig maar ook erg grappig taalgebruik en verschillende verhaallijnen die toch steeds bij elkaar komen. Het is ook een confronterend boek, over effecten van massatoerisme. Het dwingt om in de spiegel te kijken en na te denken over mijn eigen gedrag. |
Celeste Ng, Little Fires Everywhere
Abacus, 2018. ISBN 978-03-491-4292-0
|
|
Dit najaar heb ik met veel plezier de 2 boeken van Celeste Ng gelezen. Haar eerste boek uit 2014, Everything I never told you, en haar tweede roman Little fires everywhere uit 2017. Beide boeken vielen direct in de prijzen en zijn in veel talen, ook in het Nederlands, vertaald. Celeste is een geweldige verteller, ze weet alle personages in haar boeken heel geloofwaardig te maken, ook al zijn hun daden soms onnavolgbaar. Stuk voor stuk wekken ze mijn nieuwsgierigheid en sympathie. |
Haruki Murakami, De moord op Commendatore
Atlas Contact, 2017. Deel 1: ISBN 978-90-254-5134-9
|
|
Ik ben al lang een groot liefhebber van de boeken van de Japanse auteur Haruki Murakami. Hij weet verschillende werkelijkheden met elkaar te verbinden en er zo over te schrijven dat ik geen moment twijfel of het klopt of niet, ik kan alleen maar volgen en doorlezen. Zijn laatste dubbel boek 'De moord op Commendatore' is in dat opzicht weer een ‘echte’ Murakami.
|
Benedict Wells, Het einde van de eenzaamheid
Meulenhoff, 2017. ISBN 978-90-290-9178-7
Flap:"Het einde van de eenzaamheid is een ontroerende, prachtige roman over het verwerken van verlies en eenzaamheid, en over de vraag wat onveranderlijk is in de mens. En bovenal een grootse liefdesgeschiedenis."
Ik ben Hendrik Witbooi
|
|
Na een reis door Namibië werd ik getipt op dit boek. Een must-read, ook als je nog nooit in dit prachtige land bent geweest. Een zeer aangrijpend boek dat verslag doet van de wrede kolonisatie van Zuidwest-Afrika door Duitsland. Hoofdpersoon Hendrik Witbooi is Kapitein van de Witboois, een van de nomaden stammen die de oorspronkelijke bevolking van dit gebied vormen en de strijd aangaan met de bezetter. Hij is een dappere strijder maar vooral ook een geweldige en erudiete brievenschrijver. Connie Braam gebruikte de vele honderden brieven die Hendrik schreef als bron voor haar roman. Dat geeft een scherp en schokkend beeld over de geschiedenis van een volkerenmoord. Een boek dat je niet achter elkaar uit kunt lezen maar ook niet weg kunt leggen. |
Connie Braam, Ik ben Hendrik Witbooi
Atlas Contact, 2016. ISBN 978-9025447182
Het smelt
Het mooiste boek van 2016 is voor mij de debuutroman van de Vlaamse schrijfster Lize Spit.
|
|
Ik was vanaf de eerste bladzijden in de grip van het boek. Eva, de ikpersoon, keert terug naar haar geboortedorp voor het verjaarsfeest van een schoolvriend. In haar auto ligt een enorm blok ijs. Het verhaal is spannend en traag tegelijk, ik wilde almaar lezen hoe het verder gaat. Lize Spit maakt dat makkelijk door haar mooie taalgebruik, de sappige Vlaamse woorden en de prachtige en ook afschuwelijke gedetailleerde beschrijvingen van het gezinsleven in een klein dorp. |
Lize Spit, Het smelt
Das Mag Uitgeverij B.V., 2015. ISBN 978-9082410617
Het kleine meisje van meneer Linh
Ik heb net een e-reader aangeschaft, dat is voor een liefhebber van boeken een hele stap. En ja, ik mis de krakende kaft, de geur van papier en een boek in de hand wel. Maar er zijn ook voordelen, je kunt in bad lezen, de boekenkast was toch al vol en er is inmiddels een mooi aanbod van e-boeken. Ik kocht Het kleine meisje van meneer Linh van Philippe Claudel voor 7.99 euro in de webshop van boekhandel Baas in Driebergen. Deze boekhandel, die tegen de heersende tendens in 2 jaar geleden flink is uitgebreid, is overigens ook een niet virtueel bezoek meer dan waard.
Een aangrijpend boek dat al in 2010 is verschenen maar in de huidige tijd waarin veel mensen op de vlucht zijn voor barre omstandigheden een must-read. Ontroerend, verrassend en ook hoopgevend.
Philippe Claudel, Het kleine meisje van meneer Linh
De Bezige Bij, 2005. ISBN 978-9023418559
The Rosie Project
|
|
Ik heb erg genoten van dit vrolijke boek. De ik figuur is Don Tillman, professor in de genetica. Hij geeft lezingen over het Asperger syndroom maar vindt zichzelf daar niet direct onder vallen. Hij heeft sterke opvattingen heeft over hoe de dingen moeten en hij leeft volgens een strikt regime maar dat ziet hij als volstrekt logisch. Hij wil graag trouwen en omdat een juiste partner vinden niet eenvoudig is, ontwerpt hij een vragenlijst van 16 pagina’s die daarbij moet helpen. Ondertussen ontmoet hij Rosie, een vrouw die hulp zoekt bij de speurtocht naar haar biologische vader. En ook al is er geen enkel criterium van zijn lijst waar ze aan voldoet, toch is hij graag in haar gezelschap. Ik vond het boek soms hilarisch, vooral in de voorvallen waarin beschreven wordt hoe de wereld van Don kan botsen met die van anderen, maar vaak was het ook ontroerend. |
Graeme Simsion, The Rosie Project
Penguin, 2014. ISBN 978-1405912792
Het raadsel Spinoza
Yalom verbindt in deze roman de levens van de denker Spinoza (1632 - 1677) met de nazi ideoloog Rosenberg. (1893-1946). Deze laatste raakt in de ban van Spinoza en kan dat niet rijmen met zijn anti-joodse opvattingen. De hoofdstukken gaan afwisselend over Spinoza en Rosenberg. We duiken in het leven en denken van beide mannen, geplaatst in hun tijd. Yalom is niet alleen een groot schrijver maar ook een fameuze psychiater. Dat gebruikt hij, net als in ‘Nietzsches tranen’, ook weer op een heel bijzondere manier door beide hoofdpersonen in een psychotherapeutische relatie te zetten. De dialogen zijn onweerstaanbaar.
Irving Yalom, Het raadsel Spinoza
Uitgeverij Balans, 2013. ISBN 978-94-600-33742
Pier en Oceaan
Een mooi leesboek voor lange winteravonden. Ik heb erg genoten van Pier en Oceaan, het meer dan 800 pagina dikke nieuwe boek van Oek de Jong. We volgen het leven van Abel Roorda, van vlak voor zijn geboorte in 1952 tot 1971, het jaar waarin hij gaat studeren. Het boek begint met het verhaal van zijn moeder, Dina Houttuyn, die wacht op de geboorte van haar zoon. Ze moest trouwen en dat kleurt de zwangerschap. Haar huwelijk en haar onvermogen om gelukkig te zijn vormen een rode draad in het boek. Abel groeit op, eerst in Friesland, het land van zijn strenge grootouders en later in Zeeland, als zijn vader rector wordt in Goes. Het boek is niet alleen een boek over volwassen worden maar ook een prachtig tijdsbeeld van de Nederlandse geschiedenis tussen 1945 en 1970. Mij spreekt het aan vanwege het beschrijvende en beschouwende karakter en de mooi uitgewerkte relaties. Maar ook omdat het gaat over een tijd waarin ikzelf ben opgegroeid, Abel is maar een paar jaar ouder dan ik.
Oek de Jong, Pier en Oceaan
Uitgeverij Augustus, 2012. ISBN 978-90-204-12857
De grote zaal
Van 21 oktober tot 18 november 2010 was het de maand van 'Nederland leest'. De bibliotheken geven een boek kado aan hun abonnees, 'De grote zaal' van Jacoba van Velde. Zij was voor mij een totaal onbekende schrijfster die mij overrompelde met een prachtig klein boekje over de laatste levensmaanden van een dame op leeftijd.
Het verhaal wordt per hoofdstuk verteld vanuit het perspectief van Geertuida van der Veen, een bejaarde vrouw die na een herseninfarct in een verpleeghuis terecht komt, en vanuit het perspectief van haar dochter Helena die in Parijs woont en haar niet kan en wil verzorgen.
Het is een beknopt verhaal dat mij tot tranen toe ontroerde. Beide vrouwen beschrijven vanuit een persoonlijk standpunt hun eigen leven en dat van elkaar. Het gaat over moeders en dochters, over liefde en onvervuld verlangen en vooral ook over eenzaamheid en de lastige keuzes die ieder van ons zelf moeten maken. Het verhaal speelt zich af in de jaren 50 (eerste druk 1953) en het geeft een schrijnend beeld van de zorg in die tijd.
Ik kan alleen maar aanraden het te lezen.
Jacoba van Velde, De grote zaal
Querido, 2010. ISBN 978-90-214-38542
Nietzsche's Tranen
Mensen die worstelen met hun nachtmerries of die proberen een (hernieuwd) gevoel voor richting in hun leven aan te brengen raad ik soms aan om maar eens met deze tot nadenken stemmende roman te beginnen. Hoofdpersonen in deze prachtige fictie over de relatie tussen een bijzondere patient en een begaafd genezer zijn Nietzsche en Josef Breuer, een van de grondleggers van de psychanalyse. Elk is op zijn manier de weg kwijt, en ze helpen elkaar om de weg naar de toekomst terug te vinden.
David Yalom, Nietzsche's Tranen
Balans, 1995. ISBN 90-5018-247-X
(oorspr. titel: When Nietzsche wept)
Het Bureau
Deze zeven dikke delen over werk beslaan een periode van 1957 tot 1987. Een fascinerend verslag van het werkzame leven van Maarten Koning. Met een grote mate van detail worden alle hoogte- en dieptepunten die Maarten en zijn collega's op kantoor beleven beschreven. Ik heb zelden zo'n mooi en hartverscheurend verslag over gewoon werk gelezen.
J.J. Voskuil, Het Bureau
Van Oorschot, 1996. ISBN 90-282-09514
Nachttrein naar Lissabon
Een meeslepende roman over het maken van drastische keuzes die je leven een andere wending geven. Wiskundeleraar Gregorius besluit midden in een les te vertrekken. Hij laat zich leiden door een boek dat hij toevallig vindt, dat voert hem naar Lissabon waar hij probeert het leven van de schrijver te doorgronden.
Pascal Mercier, Nachttrein naar Lissabon
Wereldbibliotheek, 2006. ISBN 978-90-184-21011
Strikt
Douwesz heeft een stijl die mij aan Voskuil doet denken. Zeer precies en gedetailleerd beschrijft zij het leven van een jonge vrouw. Idske Wolters is de ‘ik’ figuur, zij is psychiater, houdt van vrouwen en is zoekend naar wie ze is en hoe ze haar leven wil leiden. Deze zoektocht kun je als lezer van binnenuit volgen in de beschrijvingen van wat ze dagelijks meemaakt, maar vooral uit de verslagen van haar eigen psychoanalyse. Ik vond het een geweldig boek
Minke Douwesz, Strikt
Van Oorschot, 2003. ISBN 978-90-284-1152
De nieuwe man
Een dramatisch verhaal op een kleine scheepswerf in Groningen. Scheepsbouwer Bepol gunt zijn schoonzoon en meesterknecht geen plek op de werf om een nieuwe sleper te bouwen. In het weiland naast de werf verrijst een gigantisch schip, hoe komt dat daar ooit nog weg? Voor mij een van de aangrijpendste Rosenbooms, de schrijver die in staat is vanaf het begin een sfeer te scheppen van naderend noodlot gecreëerd door menselijk onvermogen.
Thomas Rosenboom, De nieuwe man
Querido, 2003. ISBN 90-214-7997-4
Haruki Murakami
Een japanse auteur van wie inmiddels veel in het Nederlands vertaald is.
Ik lees hem graag vanwege zijn prachtige taalgebruik (geweldig vertaald door Jacques Westerhoven). Bijna alle romans hebben als thema een zoektocht, vaak naar iets dat verloren is gegaan. Dat kan van alles zijn: een vriendschap, een echtgenote, een poes. De combinatie van het dagelijkse vaak saaie bestaan van de hoofdpersoon wordt moeiteloos verwisseld met de fantasiewereld waar twee manen aan de lucht staan of dieren kunnen praten, en waar moeiteloos van tijd en ruimte wordt gewisseld.
Mijn favorieten zijn: De opwindvogel kronieken, Norwegian Wood, Kafka op het strand, 1q84
Pleun
Pleun is de stoere Nederlandse buurman van Detlev. Ze leren elkaar kennen kort nadat van Heest en zijn vrouw Annelotte samen met poes Kootje naar Nieuw Zeeland zijn geëmigreerd, op zoek naar ruimte en stilte. Ze wonen daar in afzondering temidden van hun dieren. Bij Pleun en zijn vrouw Anemieke vinden ze vriendschap en erkenning voor hun anders zijn. De relatie wordt al snel ingewikkeld door impliciete eisen en verwachtingen naar elkaar en een opbloeide relatie tussen Pleun en Annelotte.
Detlev beschrijft in zijn dagboeken minutieus de gesprekken en de zich ontwikkelende spanningen tussen de vrienden. Hij kan zich eigenlijk alleen uiten door alles op te schrijven, o.a. in brieven aan het echtpaar Voskuil. Deze drang eerlijk te zijn levert weer nieuwe conflictstof op.
Ik word geraakt door het onvermogen van de hoofdpersonen nader tot elkaar te komen, en elkaar of zichzelf te begrijpen ondanks alle pogingen die ze doen.
Detlev van Heest, Pleun
Van Oorschot, 2010. ISBN 978-90-282-41435
POEZIE
Schaduwboekhouding
Ingmar Heytze, de eerste stadsdichter van Utrecht, heeft een aantal bundels gepubliceerd. Zijn gedichten en miniaturen (kleine verhalen) vind ik verrassend, grappig en vaak ontroerend. Ik vind dit een van de mooiste bundels, met als topper Ademsteun.
Ingmar Heytze, Schaduwboekhouding
Podium, 2005. ISBN 789057593970
Copyright Parresia* Training & Advies.